هر نقطه از یک عارضه در روی زمین در سیستم مختصات کارتزین دارای سه مختصات X,Y,Z میباشد.X,Y موقعیت مسطحاتی و Z موقعیت ارتفاعی یا Level آن نقطه را مشخص میکند.
به نقشه ای که (علاوه بر موقعیت مسطحاتی) موقعیت ارتفاعی نقاط نیز در روی آن مشخص شده باشد نقشه توپوگرافی یا رقومدار گویند.این کار با اختصاص کدهای ارتفاعی به نقاط و ترسیم منحنیهای میزان انجام میپذیرد.
تعریف منحنی تراز یا منحنی میزان، (به انگلیسی: (contour line
در یک نقشه توپوگرافی منحنی است که همه نقاط همارتفاع زمین را به هم وصل میکند. منحنیهای میزان همدیگر را قطع نمیکند و کوچکترین محیط بسته در این نقشهها، بلندترین نقطه و یا پایینترین نقطه میباشد.فواصل عمودی بین خطوط منحنیهای میزان، همگی یکسان هستند.
قوانین مربوط به منحنیهای میزان
قانون 1: هر خط حدفاصل (خط کنتور) نمایشگر خطوطی است که کاملاٌ هم ارتفاع هستند.
قانون 2: خطوط حدفاصل هیچگاه با یکدیگر برخورد نمیکنند.
قانون 3: رفتن از یک خط حدفاصل به یک خط حدفاصل بالاتر، نشان دهندهی افزایش ارتفاع میباشد.
قانون 4: هر چقدر، خطوط حدفاصل به همدیگر نزدیکتر باشند، شیب زمین تندتر و هر چقدر فاصله ی این خطوط با همدیگر بیشتر باشد، شیب زمین ملایمتر است.
قانون 5: تعدادی خطوط حدفاصل بسته، نشانگر یک تپه یا یک کوه میباشند، اما اگر این خطوط بسته به صورت هاشور زده باشند، نمایشگر یک حفره بر روی سطح زمین میباشند.
قانون 6: خطوط حدفاصل در یک دره که رودخانه دارد در نقاط سرچشمه رودخانه و بالای تپه به صورت شکل V در میآیند.
قانون 7: بر روی یک قله یا در عمق یک دره با ارتفاع یکسان ممکن است تعدادی از خطوط حدفاصل تکرار شوند. این معمولاٌ در مورد درههای هم سطح یا قله اتفاع میافتد.